Monday, November 12, 2007

RAM гэж юу вэ?


Ямар ч гэсэн энэ бол компъютерын санах ой гэдэгийг хvн бvхэн эрх биш мэдэх бизээ. Компъюетерыг асаалттай байх vед хэрэглэгдэж байгаа бvхий л мэдээлэл єгєгдєл нь энд тvр хадгалагдна. Уул нь мэдээлэлийг хадгалах vvргийг тєрєл бvрийн дискнvvд л гvйцэтгэдэг гэж та гайхаж болох юм. Тэгвэл энэ удаад мэдээлэлийг хадгалах гэж хадгалж байгаа биш, боловсруулалт (єгєгдлийг нэмэж хасаж, хувиргаж гм) хийх зорилгоор тvр хадгалж байгаа нь энэ бєгєєд, vvний тулд єндєр хурдтай, CPU-нд ойрхон (учир нь CPU ихэнх цагаа RAM-д байгаа мэдээлэлд боловсруулалт хийхэд зарцуулна) хадгалах байгууламж шаардлагатай бєгєєд RAM нь энэ зорилгоор ашиглагдна. (Жич: CPU гэдэг нь Central processor unit гэсэн vг бєгєєд компъютерын "Тєв мэдрэлийн систем"-н vvргийг гvйцэтгэнэ)
RAM гэдэг нь Random Access Memory гэсэн vгийн товчлол бєгєєд, монголчилсон утга нь гэвэл, санамсаргvй (замбараагvй) хандалттай санах ой. Яагаад "санамсаргvй" (random) гэж байгаагийн учир нь гэвэл, ийм тєрлийн санах ойн аль ч vvрэнд нь мєр ба баганых нь дугаарыг ашиглан шууд хандаж болдогт оршино. Yvний эсрэг нь гэвэл SAM буюу Serial Access Memory - дараалсан хандалттай санах ой. SAM тєрлийн санах ойд хадгалагдаж буй мэдээлэлд хvрэхийн тулд санах ойн мэдээлэл хадгалах vvрнvvдийг эхнээс нь дэс дараалуулан шалгаж хайж олно. Ихэвчлэн тєрєл бvрийн buffer-ууд SAM-н тоонд орно. (жишээ нь дэлгэцны buffer)
RAM-н талаар ярилцахдаа бид дараах зvйлсийг мэдэж авах болно.
RAM-н тєрєлvvд (FPM, EDO, ECC, SDRAM гм)
RAM-н модулууд (SIMM, DIMM гм)
RAM, "system bus" хоёрын тухай
Юуны ємнє санах ойн тvvхийн хуудасыг жоохон сєхєєд vзвэл та бидэнд хэрэгтэй болов уу. Хэдэн жилийн ємнє Билл Гэйц гуай, 1 MB RAM санах ойг бид хэзээ ч бvрэн дvvртэл нь ашиглаж чадахгvй гэж хэлж байжээ. Гэвч цаг хугацаа vvний эсрэгээр нь давхижээ.
80-аад онд анх персональ компъютерууд (ПК) нь гарч ирэхдээ 64 KB, 256 KB, 512 KB хэмжээтэй санах ойтой байж байгаад эцэст нь 1 MB хэмжээтэй болжээ. Yvнд тэр vеийн программ хангамжууд жижиг хэмжээтэй, график зураг бага ашигладаг байсан гэсэн хэд хэдэн vндсэн шалтгаан байсан бєгєєд, эдгээр бага хэмжээний санах ойнууд нь хэрэгцээгээ бvрэн хангаж чаддаг байв.
1990-ээд он гарахад, Windows гэх мэт аврага том хэмжээний vйлдлийн системvvд тvгээмэл болж, компъютеруудад их хэмжээний санах ой улам улам хэрэгцээтэй болж эхэлсэн. Windows vйлдлийн системтэй анхны ПК-ууд нь 2 MB санах ойг хаяглаж чаддаг байсан бєгєєд удалгvй 4 MB нь стандарт хэмжээ болж эхэлсэн. Программ хангамжуудын хэмжээ улам улам томорч, vйлдлийн системvvд хvчирхэгжих тусам, санах ойн хэрэгцээ улам ихсэж, vнэ нь маш хурдан багасаж байлаа.
Єнєєдєр бол ПК-т 32 MB-с бага санах ойтой байна гэдэг утгагvй хэрэг билээ. Ихэнх компъютеруудад vvнээс их санах ойг хэрэглэж байгаа бизээ.

Hard Disk - Хатуу Диск гэж юу вэ?

Єнєє цагт Hard Disk-гvй компъютер гэж бараг vгvй билээ. Мєн сvvлийн vеийн зарим видео тоглуулагч (VCR), дvрс билэгийн аппарат-камеруудад хvртэл кассетний оронд Hard Disk-г хэрэглэж байна. Дэлхий дээрх эдгээр олон хатуу дискнvvд ганцхан ижилхэн vvрэгтэй - эдгээр нь тоон хэлбэрт байгаа мэдээлэлийг харьцангуй удаан хугацаанд хадгалж чаддаг. Зєвхєн эдний тусламжтайгаар л компъютер "юмыг удаан хугацаанд марталгvй санаж байх" чадвартай болдог.
Энэ удаагийн єгvvллэгээрээ бvгдээрээ энэхvv шидэт хайрцагны дотогшоо нэг єнгийгєєд харцгаая, мєн мэдээлэлийг хэрхэн яаж хадгалаад байгааг нь ч гэсэн сонирхоод vзэе.
Hard Disk-ны тvvх 1950-аад оноос эхэлжээ. Анхны хатуу дискvvд нь одоогийн 21 инчийн телевизорын дайтай хэмжээтэй, гэхдээ дєнгєж хэдхэн мегабайтыг л хадгалах єчvvхэн багтаамжтай байжээ. Тухайн vед эдгээрийг Hard Disk ч гэж нэрлэж байсангvй, "fixed disk", "Winchesters" гэж нэрлэдэг байжээ. Харин сvvлээр нь "floppy disk" буюу "уян диск" гэсэний эсрэг гэдгээр нь "hard disk" буюу "хатуу диск" гэж нэрлэх болжээ. Гол учир нь Hard Disk-г соронзон оронтой хатуу материалаар (хєнгєнцагаан, шил гм.) хийдэг бол Floppy Disk нь пластик хальсан дээр мэдээлэлээ хадгална.
Энгийнээр авч vзвэл хатуу диск, энгийн кассетте хоёрын хооронд нэг их ялгаа байхгvй. Ижилхэн л соронзон чанар ашиглаж мэдээлэлээ хадгална. Харин одоо хатуу диск, кассетте хоёрын хоорондын vндсэн ялгааг сонирхоцгоож, эндээс та бvхэн Hard Disk-ны талаар тодорхой ойлголт авах болов уу:
Кассеттны соронзон материал нь нарийхан пластик туузан дээр тvрхэгдсэн байна. Харин хатуу дискэн дээрхи соронзон материал нь єндєр нягтралтай хєнгєнцагаан юмуу шилэн дискэн дэр тvрхэгдсэн байна. Дараа нь vvнийгээ толь мэт гєлгєр болгож зvлгэсэн байна.
Кассеттны хувьд та урагшаа хойшоо гvйлгэж хvссэн мэдээлэлдээ хvрдэг бєгєєд, энэ нь тодорхой цаг авдагийг мэдэх билээ. Харин хатуу дискны аль ч хэсэг дээрхи мэдээлэлд агшин зуурт хvрэх боломжтой.
Кассеттэн дээрхи мэдээлэлийг уншихад унших/бичих толгой нь туузандаа шууд хvрэлцдэг бол, хатуу дискны унших/бичих толгой нь дискныхээ гадаргуу дээгvvр тодорхой хэмжээний зайтай гvйж, хэзээ ч дискэндээ яг хvрдэггvй.
Кассеттны тууз нь ойролцоогоор секундэд 5,08 см хурдтайгаар унших/бичих толгой дээгvvр гvйдэг бол, хатуу диск нь унших/бичих толгойн доогуураа дээд тал нь 272 км/цагийн хурдтайгаар эргэлднэ.
Хатуу дискэн дээрхи мэдээлэл нь кассеттны туузтай харьцуулбал маш єчvvхэн хэмжээний соронзон бvсэд хадгалагдах бєгєєд, энэ нь дискний нягт болон хурдыг нэмэгдvvлсэний vр дvн болно.
Эдгээр болон бусад олон нарийн шинж чанаруудад vндэслээд орчин vеийн Hard Disk-vvд нь єчvvхэн бага зайнд асар их мэдээлэл хадгалах боломжтой болсон ажээ. Хатуу дискний бас гол нэг давуу тал нь аль ч хэсэгт байгаа мэдээлэлдээ секундыг хэд хуваасантай тэнцэх богино хугацаанд хvрч уншиж чаддаг явдал юм.
Одоо цагт жирийн персонал компъютеруудад 10-40 гигабайтын маш єндєр багтаамжтай хатуу дискvvд хэрэглэгдэх болжээ. Дискэн дээрх мэдээлэл нь файль хэлбэрээр хадгалагдна. Файль гэдэг нь энгийн vгээр хэлбэл ердєє л хэсэг байт мэдээлэл бєгєєд онцлог нь єєрийн гэсэн нэртэй байна. Байт гэдэг нь (энгийн vгээр хэлбэл) текстэн мэдээлэлийн тэмдэгтийн ASCII код байж болно, компъютерт биелvvлэх зvйлсийг нь заасан программын дотоод заавар код байж болно, эсвэл зургийн файлын цэгийн єнгєнvvд байж болох юм. Дотороо юуг ч агуулсан байлаа гэсэн файль гэдэг нь байтуудын цуваа хэлбэртэй байна. Хэрвээ тухайн эгшинд ажиллаж байгаа программ файль авах хvсэлт ирvvлбэл, Hard Disk нь уг файлын байтуудыг нь CPU-руу илгээнэ.
Хатуу дискны ажиллагааг vнэлэх хоёр хэмжvvр байна:
Data rate - буюу секундэд хэдэн байтыг CPU-руу илгээж чадахыг илтгэсэн хэмжээс. Ихэвчлэн секундэд 5-40 мегабайт байна.
Seek time - буюу CPU-с файль авах хvсэлт ирсэнээс хойш, хэр хугацааны дараа уг файлын анхны байтыг CPU-руу илгээж байгааг заасан хэмжээс. Энэ хугацаа нь ихэвчлэн 10-20 миллисекунд байна.
Дараагийн чухал vзvvлэлт нь мэдээжийн хэрэг хатуу дискний багтаамж - capacity байдаг.

Microsoft Word


Õè÷ýýëèéí çîðèëãî

Ýíý õè÷ýýëýýð òåêñòýí ìýäýýëýë áîëîâñðóóëàõ õýðýãëýýíèé Word ïðîãðàìòàé òàíèëöàæ, ò¿¿íèéã õýðõýí àæèëëóóëàõ, äóóñãàõ, áàðèìò áè÷èõ, äýëãýöèéí çîõèîí áàéãóóëàëò, áîëîí ãàðíû òîâ÷ëóóð àøèãëàí êóðñîðûã ÿàæ øèëæ¿¿ëýõ, òóñëàõ ìýäýýëëèéí ñèñòåìèéí òóõàé ¿çíý.
Word ïðîãðàìûí òóõàé òîâ÷õîí
Òåêñòýí ìýäýýëýë áîëîâñðóóëàõ õýðýãëýýíèé ïðîãðàì Word òàíû àæèëä ÿàæ òóñëàõ âý?
- Çàõèà, òåêñò áè÷èõ, ñîíèíãèéí ýõ áýëòãýõ çýðýã òàíû ã¿éöýòãýõ îëîí
àæëûã õºíãºâ÷èëæ õóðäàí, á¿òýýìæ ºíäºðòýé õèéæ ºãíº.
Òåêñòýí ìýäýýëýëòýé àæèëëàõ õýðýãëýýíèé ïðîãðàì Word íü:
- Òåêñòèéã áè÷èæ çàñâàðëàíà.
- Áè÷ñýí áàðèìòûã õàäãàëàõ áà õàäãàëñàí áàðèìòàà äóóäàæ çàñâàðëàõ
áîëîìæòîé.
- Áè÷ãèéí ìàøèíààñ õóðäàí, á¿òýýìæ ºíäºð.

Word-èéã ýõë¿¿ëýõ
Êîìïüþòåðèéã àñààæ WINDOWS ¿éëäëèéí ñèñòåì à÷ààëñàíû äàðàà ýõëýëèéí òîâ÷ Start äýýð äàðæ äýä öýñ ãàðãàíà. Ïðîãðàì àæèëëóóëàõ ñîíãîëòîîñ (Programs äýä öýñýýñ)
Word ýõë¿¿ëíý.

Äýëãýöèéí çîõèîí áàéãóóëàëò
Word ýõë¿¿ëýõýä áàðèìò áè÷èõ õîîñîí äýëãýö ãàðíà. Îäîî äýëãýöèéí õýñã¿¿äòýé òàíèëöúÿ.
Word ïðîãðàì íü :
Ãàð÷ãèéí ìºð (TITLE BAR)
Ãàð÷ãèéí ìºðä àøèãëàæ áàéãàà õýðýãëýýíèé ïðîãðàìûí íýð áà ¿¿ññýí áàðèìòûí íýð ãàðíà. Õýðýâ òà áàðèìòäàà íýð ºãººã¿é áîë Document 1, Document 2 ãýñýí íýðèéã Word ººðºº ºãíº. Ãàð÷ãèéí ìºðèéí õîéä õýñýãò öîíõíû õýìæýý ººð÷ëºõ òîâ÷íóóä áàéíà.
Öýñèéí ìºð(MENU BAR)
Öýñèéí ìºð àøèãëàí Word ïðîãðàìûí êîìàíäóóä ðóó õàíäàíà. Õóëãàíà àøèãëààã¿é ¿åä F10 òîâ÷ëóóð äàðæ öýñèéã èäýâõèæ¿¿ëæ áîëíî. Ýñâýë Alt òîâ÷ëóóðûã äîîãóóðàà çóðààñòàé ¿ñýãòýé õàìò äàðæ èäýâõèæ¿¿ëíý. Æèøýý íü File öýñèéã èäýâõèæ¿¿ëýõäýý ALT F òîâ÷ëóóð äàðíà.
Õýðýãñëèéí ìºð (TOOL BAR)
Õýðýãñëèéí ìºð íü êîìàíäûã õóðäàí áèåë¿¿ëýõ áîëîìæîîð õàíãàíà. Õýðýâ òà õóëãàíà àøèãëàæ áàéãàà áîë õýðýãñëèéí ìºðèéí òîâ÷îîð êîìàíäóóäûã õóðäàí áèåë¿¿ëæ ÷àäíà. Word ýõëýõýä ñòàíäàðò (Standard) áîëîí õýâæ¿¿ëýõ (Formatting) õýðýãñëèéí ìºð öýñèéí ìºðèéí äîîð áàéðëàñàí áàéäàã. Õóëãàíû çààã÷èéã õýðýãñëèéí ìºð äýýðõ òîâ÷ äýýð áàéðëóóëàõàä òóõàéí òîâ÷îîð ã¿éöýòãýõ êîìàíäûí íýð ãàðíà.


Òºëâèéí ìºð (STATUS BAR)
Òºëâèéí ìºðä áè÷èæ áóé áàðèìòûí òàëààðõ ìýäýýëýë ãàðíà.
Ìýäýýëýë Óòãà íü
Page 1 Äýëãýö äýýð õàðàãäàæ áàéãàà õóóäàñíû äóãààðûã çààíà.
Sec 1 Áàðèìòàà õýñã¿¿äýä õóâààæ áîëîõ áà õýä äýõ õýñýã äýëãýö äýýð õàðàãäàæ áàéãààã çààíà.
4/5 Íèéò 5 õóóäàñ ìýäýýëëèéí 4 äýõ õóóäàñ äýëãýö äýýð
õàðàãäàæ áàéãààã çààíà.
At 7,8 cm Êóðñîð õóóäàñíû äýýä èðìýãýýñ ÿìàð çàéä áàéãààã çààíà.
Ln 11 Êóðñîð õýä äýõ ìºðºíä áàéãààã çààíà.
Col 1 Êóðñîð õýä äýõ áàãàíàä áàéãààã çààíà.

ÿéëãýõ õýñýã(SCROLL BAR)
ÿéëãýõ õýñãèéí òóñëàìæòàé áè÷èæ áàéãàà ìýäýýëëèéíõýý äýëãýöýíä õàðàãäàõã¿é áàéãàà õýñãèéã õàðíà. ÿéëãýõ õýñýã íü äýëãýöèéã áàðóóí ç¿¿í áîëîí äýýø, äîîø ã¿éëãýíý.
Òóñëàõ ìýäýýëëèéí ñèñòåì àøèãëàõ íü (HELP)
Òåêñòýí ìýäýýëýë áîëîâñðóóëàõ õýðýãëýýíèé ïðîãðàì Word àøèãëàõ ÿâöäàà êîìàíä áîëîí áóñàä ç¿éëèéã õýðõýí ã¿éöýòãýõ òàëààð òóñëàõ ìýäýýëëèéí ñèñòåìýýñ õÿëáàðõàí
ìýäýæ áîëíî. Òóñëàõ ìýäýýëëèéí ñèñòåìèéã ãàðãàõäàà F1 òîâ÷ëóóð äàðíà. Word ïðîãðàìûí òóñëàìæ

Ïðîãðàìûã äóóñãàõ
ÝÇÝÌØÑÝÍ ÌÝÄËÝÃ
1. Word ïðîãðàìûí áîëîìæ
2. Òóñëàõ ìýäýýëëèéí ñèñòåì
3. Word ïðîãðàìûí äýëãýöèéí çîõèîí áàéãóóëàëò
4. Ãàðíû òîâ÷ëóóð àøèãëàí êóðñîð øèëæ¿¿ëýõ
Äààëãàâàð 1.
1. Word ïðîãðàì ÿìàð çîðèóëàëòòàé ïðîãðàì áý?
2. Word ïðîãðàìûã ÿàæ ýõë¿¿ëýõ âý?
3. Ãàð÷ãèéí ìºð, öýñèéí ìºð, õýðýãñëèéí ìºðèéí çîðèóëàëòûã õýëíý ¿¿.
4. Õóëãàíà àøèãëààã¿é ¿åä ÿìàð òîâ÷ äàðæ öýñèéã èäýâõèæ¿¿ëæ áîëîõ âý?
6. Òºëâèéí ìºðä ÿìàð ÿìàð ìýäýýëýë ãàðäàã âý?
7. Öîíõíû äýýä áà äîîä òàëä êóðñîð øèëæ¿¿ëýõýä ÿìàð òîâ÷ëóóð äàðàõ âý?
8. Word ïðîãðàìûã ÿìàð êîìàíäààð äóóñãàõ âý?

Ìýäýýëýë

Компьютер сурах гэж байгаа оюутан залуучуудад зориулсан мэдээлэл байнга оруулж байх болно.